Koszty transportu – od czego zależą? Czynniki, które mają wpływ na koszt transportu
Każdy spedytor powinien wiedzieć, jakie czynniki wpływają na koszty transportu. Dzięki temu negocjowanie stawek ze zleceniobiorcami i klientami staje się znacznie łatwiejsze. Kalkulacja kosztów transportu może wydawać się dość skomplikowana. Podpowiadamy, jakie czynniki cenotwórcze należy wziąć pod uwagę, aby stworzyć wzór na obliczanie kosztów transportu.
Jakie są koszty w transporcie?
Koszty stałe i zmienne w transporcie są jednym z głównych czynników wpływających na stawki przewozowe. Największym wydatkiem związanym z realizacją zlecenia transportowego zazwyczaj jest zakup paliwa. Czynnik ten zaliczany jest jako koszty zmienne w transporcie, a kluczowy wpływ na poziom spalania samochodu ciężarowego mają technologia konstrukcji ciężarówki, jej wielkość oraz styl jazdy kierowcy. Do kosztów zmiennych zaliczają się także m.in. opłaty drogowe (w tym za tunele, mosty i przeprawy promowe), a także wydatki związane z serwisowaniem pojazdów.
Co się składa na koszty transportu? Należy pamiętać, że przewoźnicy, licząc stawkę, biorą pod uwagę dystans niezbędny do pokonania w celu dotarcia do miejsca załadunku, a nie tylko kilometry ładowne. Może to istotnie wpływać na w koszty transportu szczególnie w przypadku podejmowania lub dostarczania towarów w lokalizacjach oddalonych od większych miast, głównych dróg, ośrodków przemysłowych bądź kompleksów magazynowych.
Istotnym czynnikiem klasyfikowanym jako koszty stałe w transporcie jest wynagrodzenie kierowcy. W przypadku krótkich tras, takich jak miejska dystrybucja lub przewożenie towarów pomiędzy punktami znajdującymi się w niedużej odległości „dniówka” kierowcy może stanowić wyższy koszt transportu za 1 km niż paliwo. Podobnie nieplanowane przestoje, takie jak opóźnienia w miejscu załadunku lub rozładunku, mogą generować dodatkowe koszty w transporcie drogowym.
Koszty stałe w transporcie to także raty leasingowe lub amortyzacja samochodów ciężarowych, ubezpieczenie oraz licencje. Mając świadomość wszystkich wydatków związanych z przewozem towarów, spedytor może ocenić konkurencyjność stawek oferowanych przez zleceniodawców. Ponadto wiedząc, jak dzielimy koszty w transporcie, można łatwiej wytłumaczyć klientom czynniki składowe oferowanych stawek przewozowych.
Mając świadomość kosztów transportu, można też sprawniej wyszukiwać oferty i zlecać transporty na giełdzie publicznej.
Jak obliczyć koszt transportu?
Tworząc wzór na obliczenie kosztów transportu, należy określić najważniejsze czynniki wpływające na cenę:
- Dystans – z uwzględnieniem miejsca załadunku i rozładunku, ponieważ nie każda lokalizacja cieszy się popularnością wśród przewoźników. Często w celu określenia dystansu korzysta się z Google Maps, jednak w przypadku aut ciężarowych o DMC powyżej 3,5 t lepiej sprawdzają się profesjonalne narzędzia, które uwzględniają m.in. tonażowe zakazy ruchu oraz obiekty architektoniczne takie jak mosty czy wiadukty.
- Czas załadunku, przejazdu i dostawy – im dłuższy dystans, tym więcej czasu potrzeba na jego pokonanie. Warto upewnić się, w jakich godzinach działa magazyn załadowcy i odbiorcy, aby uniknąć kosztów przestoju ciężarówki. Pamiętaj, że większość firm nie pracuje w weekendy. Warto sprawdzić także aktualne zakazy ruchu samochodów ciężarowych wynikające m.in. ze świąt państwowych.
- Zużycie paliwa – czynnik ten różni się nie tylko ze względu na DMC auta, ponieważ nawet samochody o takiej samej ładowności mogą spalać różne ilości paliwa. Dlatego najlepiej przyjąć określone założenia dla każdego rodzaju pojazdu np. 15 l/100 km dla busów, 22 l/100 km dla ciężarówek do 7,5 t DMC i 30 l/100 km dla naczep 13,6 m.
- Opłaty drogowe oraz ewentualne promy, płatne tunele lub mosty występujące na trasie, na której wykonywany jest transport. Koszt przepraw możesz sprawdzić na stronach internetowych operatorów.
- Wynagrodzenie kierowcy – spedytor najczęściej nie posiada informacji na temat wysokości pensji kierowcy swojego podwykonawcy. Średnie widełki kształtują się od ok. 250 zł netto za dzień pracy kierowcy busa 3,5 t do ok. 500 zł dniówki dla kierowcy międzynarodowego posiadającego prawo jazdy kat. C + E. Koszt brutto po stronie pracodawcy wynosi ok. 30% więcej od stawek netto.
Kalkulacja kosztów transportu – przykład polega na zsumowaniu zużytego paliwa, opłat drogowych itp., oraz wynagrodzenia kierowców, a następnie podzielenie tej wartości przez dystans pozwoli wyliczyć koszt transportu za km. Do uzyskanego wyniku warto doliczyć ok. 20% z tytułu opłat związanych z zakupem, ubezpieczeniem oraz serwisowaniem samochodu ciężarowego. Pamiętaj także o dodaniu swojej marży. Spedytor nieprowadzący własnych aut nie ma dostępu do wszystkich danych, lecz zaprezentowany kalkulator kosztów transportu pozwala w znacznym stopniu określić wysokość czynników cenotwórczych wybranego frachtu.
Koszty transportu nie są jedynymi czynnikami cenotwórczymi
Precyzyjna kalkulacja kosztów transportu wymaga wzięcia pod uwagę podaży i popytu na usługi przewozowe. W dużym skrócie im więcej wolnych aut dostępnych jest na danej trasie, tym zazwyczaj koszt transportu jest niższy, choć koszty transportu pozostają na podobnym poziomie. Dlatego ładunki eksportowe z Polski najczęściej są znacznie wyżej wyceniane od importowych. Na niektórych kierunkach, takich jak np. Hiszpania czy Włochy, występuje znaczna fluktuacja cen w ciągu roku, zaczynając od wysokiego zapotrzebowania na chłodnie w okresie zbiorów warzyw i owoców, a kończąc na znacznym ograniczeniu dostępności frachtów w okresie wakacyjnej przerwy, która ma miejsce w sierpniu.