CMR, czyli międzynarodowy list przewozowy. Kto wystawia ten dokument i jak go wypełnić?

List przewozowy CMR to jeden z podstawowych dokumentów używanych w międzynarodowym transporcie drogowym. Dane w nim zawarte informują przewoźnika o tym, jak właściwie wykonać usługę transportową. Dokument potwierdza także zawarcie umowy przewozu pomiędzy firmą transportową a zleceniodawcą. W poniższym tekście szczegółowo wyjaśniamy, co to jest list przewozowy.

Co to znaczy CMR?

Skrócona nazwa wielostronnej konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów brzmi CMR. Co to jest? Skrót pochodzi od francuskich słów: contrat de transport international de marchandises per route. Konwencja została podpisana przez kraje członkowskie w 1956 r. w Genewie, a weszła w życie w lipcu 1961 r. Polska ratyfikowała dokument w kwietniu 1962 r.

Głównym celem porozumienia CMR jest uporządkowanie spraw związanych z międzynarodowym transportem towarów. List przewozowy zawiera m.in. informacje niezbędne do prawidłowej realizacji zlecenia transportowego. Pomimo że CMR stanowi jeden z kluczowych elementów konwencji to jego stosowanie nie jest obowiązkowe. W większości przypadków zaleca się jednak skrupulatne wypełnienie dokumentu przed wysyłką, co ułatwia dochodzenie swoich racji przed kontrahentami i organami kontrolnymi, takimi jak Inspekcja Transportu Drogowego, Policja, Służba Celna czy Krajowa Administracja Skarbowa.

Przeczytaj także: Licencja spedytora – jak ją uzyskać?

Co to jest CMR i do czego służy?

List przewozowy CMR należy do podstawowych dokumentów potwierdzających zawarcie umowy międzynarodowego przewozu towarów. Dokument wystawiany jest w trzech egzemplarzach. Pierwszy z nich należy do podmiotu wysyłającego towar, drugi pozostaje w rękach przewoźnika po zakończeniu świadczenia usługi, a trzeci egzemplarz trafia do odbiorcy przesyłki. Międzynarodowy list przewozowy to dokument towarzyszący zdecydowanej większości zleceń transportowych realizowanych pomiędzy dwoma państwami. Od strony formalnej nic nie stoi na przeszkodzie, aby używać CMR także w transporcie krajowym. Sprawdzonym źródłem wolnych frachtów zarówno na rynku polskim, jak i międzynarodowym jest giełda publiczna Trans.eu.

List przewozowy pełni następujące funkcje:

• informacyjna – w liście przewozowym znajdują się m.in. informacje dotyczące parametrów przesyłki, takich jak waga, wymiary czy specjalne warunki przewozu,
• instrukcyjna – dokument CMR zawiera daty oraz adresy załadunku i rozładunku przewożonych towarów,
• legitymacyjna – list przewozowy pozwala osobie posiadającej pierwszy egzemplarz rozporządzać przesyłką, a także dochodzić roszczeń (m.in. przed sądami) w przypadku wystąpienia szkód na towarze lub innych uchybień w realizacji zlecenia transportowego.

Co musi być na CMR?

Choć nie występuje oficjalny wzór tego dokumentu, to na przestrzeni lat ukształtowały się standardy, zgodnie z którymi list przewozowy powinien zawierać wszystkie istotne informacje dotyczące przesyłki zgodnie z konwencją CMR. Co to oznacza w praktyce? W dokumencie muszą znaleźć się następujące informacje:

• dane nadawcy,
• dane przewoźnika,
• dane odbiorcy,
• miejsce i data wystawienia listu przewozowego,
• miejsce i data przyjęcia przesyłki,
• wskazanie rodzaju towaru, wagi brutto i sposobu pakowania,
• dane identyfikacyjne przesyłki, takie jak ilość sztuk, czy numery seryjne lub SKU,
• informacje niezbędne do dokonania czynności celnych,
• oświadczenie dotyczącego podlegania transportu przepisom konwencji CMR.

Przeczytaj także: Kim jest spedytor

Kiedy wystawiany jest dokument CMR?

Przepisy konwencji CMR nie wskazują momentu, w którym powinien zostać wystawiony list przewozowy. Ze względów praktycznych i formalnych dokument należy sporządzić przed wysyłką towaru. Dzięki temu kierowca odbierający towar z miejsca załadunku będzie mógł złożyć swój podpis na wszystkich trzech egzemplarzach CMR, a następnie zabrać dwa z nich ze sobą.

Po dostarczeniu towaru do odbiorcy list przewozowy stanowi podstawę do udowodnienia wykonania usługi. W przypadku stwierdzenia uszkodzeń lub braków w otrzymanej przesyłce odbiorca powinien nanieść uwagi na liście przewozowym dostarczonym wraz z towarem. W celu rozliczenia frachtu zleceniodawcy zazwyczaj wymagają przesłania oryginału drugiego egzemplarza listu CMR wraz z fakturą, ale przewoźnicy mogą skopiować ten dokument na własne potrzeby.

Kto tworzy CMR?

Kto wystawia CMR? Listy przewozowe mogą zostać stworzone przez każdą ze stron umowy, czyli nadawcę, przewoźnika lub odbiorcę. Zazwyczaj list CMR przygotowywany jest przez podmiot wysyłający towar. Nadawca może wystawić dokument w wersji elektronicznej, a następnie wydrukować go i podpisać oraz opieczętować.

CMR dokumenty można sporządzić także ręcznie, korzystając z gotowych listów przewozowych wydrukowanych na papierze samokopiującym. Tym rozwiązaniem posługują się często przewoźnicy odbierający towar z miejsc, w których nadawca nie sporządził dokumentacji przewozowej. List przewozowy CMR może zostać wystawiony także przez odbiorcę. W takim przypadku dokument zazwyczaj przesyłany jest w wersji elektronicznej do załadowcy lub przewoźnika odbierającego przesyłkę.