Jak prawidłowo rozmieścić ładunek na naczepie?
Właściwe rozmieszczenie ładunku na naczepie ma niebagatelny wpływ na bezpieczeństwo jazdy i przewożonego towaru. Ewentualne błędy popełnione na etapie załadunku mogą prowadzić m.in. do uszkodzeń przesyłki, problemów ze sterownością pojazdu, a także do nałożenia kar finansowych np. podczas kontroli Inspekcji Transportu Drogowego. Sprawdź, jakie są zasady rozmieszczenia ładunków w środkach transportu.
Jak prawidłowo rozmieścić ładunek?
Naczepy ciężarowe różnią się od siebie rodzajem zabudowy, co może mieć wpływ na ich pojemność oraz rozmieszczenie ładunku. W transporcie drogowym najczęściej spotykanym rodzajem naczepy jest tzw. firanka standard. To uniwersalny pojazd ciężarowy o szerokości ok. 2,45 m, długości wynoszącej zazwyczaj ok. 13,6 m i wysokości ok. 2,7 m, który umożliwia załadunek towarów z tyłu, z boku, a także z góry.
Niezależnie od rodzaju naczepy, której dotyczy transport, przed rozpoczęciem operacji załadunkowych warto przygotować odpowiedni plan rozmieszczenia ładunku, który powinien zawierać m.in. całkowite wymiary i masę przesyłki z uwzględnieniem środka ciężkości.
Jak prawidłowo rozłożyć ciężar na naczepie?
Sposób rozmieszczenia ładunku na naczepie wpływa na obciążenie wszystkich osi w zespole pojazdów. W przypadku standardowego zestawu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej wynoszącej 40 ton składającego się z naczepy i ciągnika siodłowego maksymalne naciski na osie wynoszą:
- 10 ton dla osi prowadzącej,
- 11,5 tony dla pojedynczej osi napędowej,
- 24 tony dla potrójnej osi w naczepie.
Rozmieszczenie ładunku na naczepie zgodnie z dopuszczalnymi naciskami osi wymaga ustalenia środka ciężkości przesyłki, co jest szczególnie istotne w przypadku towarów o znacznej masie. Przykładowo załadowanie przesyłki o masie 13 ton i długości 6 metrów bezpośrednio przy przedniej ścianie naczepy spowoduje przekroczenie nacisku na oś napędową. Środek ciężkości tego typu przesyłki powinien zostać umieszczony w odległości od 4,5 do 7,5 metra od przedniej burty naczepy. W ustaleniu tych parametrów pomocne są wykresy ładowania pojazdów oraz programy komputerowe symulujące rozmieszczenie ładunku w wybranym środku transportu.
Spedytor planujący trasę przejazdu samochodu ciężarowego powinien wziąć pod uwagę dopuszczalny nacisk na osie ciągnika siodłowego i naczepy na wybranym odcinku drogi. Zadanie to stało się znacznie łatwiejsze dzięki nowelizacji ustawy o drogach publicznych z 18 grudnia 2020 r. Według obecnie obowiązujących przepisów na większości dróg publicznych dopuszczalny nacisk na pojedynczą oś napędową wynosi 11,5 t. Do wyjątków o tej zasady należą m.in.:
- drogi gruntowe, na których z uwagi na ograniczoną nośność nacisk na pojedynczą oś wynosi zazwyczaj 8 ton,
- drogi publiczne, których stan techniczny uniemożliwia poruszanie się ciężkich pojazdów,
- drogi publiczne, które przebiegają w pobliżu obszarów lub obiektów, na których ruch pojazdów ciężkich może wywierać szczególnie negatywny wpływ. Mowa tu np. o obszarach chronionych przyrodniczo, budynkach mieszkalnych czy obszarach górniczych.
Ewentualne ograniczenia w ruchu pojazdów ciężkich wydawane są przez zarządcę drogi i muszą być odpowiednio oznaczone za pomocą znaków drogowych.
Przeczytaj także:
Jak rozmieścić palety na naczepie?
Jak rozmieścić palety na naczepie? Europaleta to najpopularniejsza jednostka ładunkowa w transporcie drogowym, a wymiary jej podstawy wynoszą 120 na 80 cm. Przy założeniu, że rozmieszczenie ładunku na palecie nie wykracza poza jej obrys, to pojemność naczepy standardowej może wynosić nawet 34 jednostki ładunkowe tego typu. W tym celu europalety należy ułożyć dłuższym bokiem do ściany przedniej naczepy (ustawienie poprzeczne), tak aby utworzyły się dwa rzędy, każdy o długości 17 jednostek ładunkowych.
Innym sposobem jest rozmieszczenie ładunków na paletach ustawionych wzdłużnie. Wtedy krótszy bok przylega do przedniej burty naczepy. W tej konfiguracji maksymalna pojemność naczepy standardowej wynosi 33 europalety, czyli o jedną mniej niż przy ułożeniu poprzecznym. Takie same wyniki przyniesie rozmieszczenie ładunku w kontenerze o długości 13,6 m i szerokości 2,45 m.
Przeczytaj także:
Kto jest odpowiedzialny za rozmieszczenie ładunku na naczepie?
W przypadku wystąpienia uchybień w załadunku towarów spedytorzy często stają przed dylematem, kto jest odpowiedzialny za rozmieszczenie ładunku. Naczepa na czas załadunku oddawana jest do dyspozycji osobom wskazanym przez zleceniodawcę. Kierowca jest natomiast odpowiedzialny za właściwe zabezpieczenie towaru po zakończeniu załadunku. W praktyce kontrolowanie procesów związanych z załadunkiem towarów przez kierowcę nie zawsze jest możliwe.
Na podstawie art. 43 ust. 1 Prawa przewozowego czynności ładunkowe należą do obowiązków nadawcy i odbiorcy, chyba że umowa lub przepis prawny stanowią inaczej. W związku z tym odpowiedzialność za rozmieszczenie ładunku na przyczepie lub naczepie może wynikać np. z zapisów zawartych w zleceniu transportowym. W razie wystąpienia sporów pomiędzy przewoźnikiem a zleceniodawcą dotyczących odpowiedzialności np. za przekroczenie dopuszczalnego nacisku osi sprawy tego typu często wymagają powołania biegłych i udowodnienia swoich racji przed sądem.