Transport intermodalny – co powinien wiedzieć spedytor?
Transport intermodalny to popularne rozwiązanie, które często wybierane jest przez zleceniodawców zamawiających przewozy na dużych dystansach. Spedycje realizujące tego typu usługi muszą umiejętnie łączyć kilka gałęzi transportu. Sprawdź, czym jest transport intermodalny i co charakteryzuje ten rodzaj przewozów.
Czym jest transport intermodalny?
Ważną gałąź branży logistycznej stanowi transport intermodalny. Definicja tego terminu oznacza proces przewozowy, w przypadku którego użyto co najmniej dwóch różnych środków transportu (np. ciężarówka, statek czy kolej) oraz specjalnych, wystandaryzowanych pojemników służących do transportu towarów. Najczęściej mowa tu o kontenerach stosowanych w przewozach morskich, rzecznych i kolejowych, choć nadwozia samochodowe przystosowane do transportu kolejowego także zaliczane są do zintegrowanych jednostek ładunkowych. Przewozy szynowo-drogowe dzielą się na trzy rodzaje:
- piggy back – angielska nazwa, która w wolnym tłumaczeniu oznacza „na barana”. W praktyce jest to przewóz naczep ciężarowych na specjalnych wagonach kieszeniowych lub platformowych,
- Ro-La – nazwa pochodzi od niemieckich słów Rollende Landstrasse i oznacza przewóz ciągników siodłowych i naczep na platformach wyposażonych w tzw. ruchomą podłogę,
- bimodalne – składają się z naczepy samochodowej, specjalnego adaptera stanowiącego oparcie dla dwóch naczep na jednym wózku oraz dwuosiowego wózka wagonowego wyposażonego w układ hamulcowy.
Zdarza się, że jako synonimu pojęcia transport intermodalny używa się terminu transport kombinowany. Od strony formalnej nieprawidłowe jest wymienne stosowanie tych pojęć, ponieważ nie każdy przewóz kombinowany to transport intermodalny. Co to znaczy? Do przewozów kombinowanych zalicza się także transport multimodalny, który również charakteryzuje się wykorzystaniem co najmniej dwóch środków transportu, lecz bez użycia pojemników takich jak kontenery morskie. Rozwiązanie to dopuszcza przeładunek towaru na inne jednostki ładunkowe.
Jakie są najważniejsze cechy transportu intermodalnego?
Przewóz kombinowany został sklasyfikowany w europejskich przepisach, pod które podlega także m.in. transport intermodalny. Przykłady:
- Według Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ jako transport kombinowany uważany jest przewóz, w którym najdłuższy odcinek został pokonany z użyciem środka transportu innego niż samochód.
- Z kolei przepisy dyrektywy Unii Europejskiej (UE 92/106/WE) wskazują, że odległość drogowa mierzona w linii prostej nie powinna przekraczać 100 km w przypadku transportu drogowo-kolejowego i 150 km dla transportu drogowo-morskiego lub łączonego z żeglugą śródlądową.
Transport intermodalny w Polsce podlega pod art. 13 Ustawy o transporcie drogowym, który wskazuje, że spełnione muszą zostać następujące wymogi przewozu:
- początkowy i końcowy odcinek przewozu początkowego odbywa się z wykorzystaniem transportu drogowego,
- transport na odcinku morskim przekracza w linii prostej długość 100 km,
- transport kolejowy rozpoczyna się na najbliższej odpowiedniej stacji załadunkowej względem miejsca załadunku towarów, a początkowy i końcowy odcinek realizowany jest transportem drogowym.
Do charakterystycznych cech transportu intermodalnego należy użycie co najmniej dwóch gałęzi transportu, a także brak możliwości przeładunku towarów do innych jednostek ładunkowych. Ponadto w ramach jednej umowy muszą zawarte zostać wszystkie formy transportu (np. morsko-drogowy bądź kolejowo-drogowy). Oznacza to, że jedna spedycja odpowiada przed zleceniodawcą za przebieg całego procesu transportowego.
Na czym polega transport intermodalny?
Odpowiedź na pytanie, co to jest transport intermodalny, najłatwiej przedstawić na przykładzie polskiej firmy kupującej towar w Chinach. Sprzedawca z Kraju Środka ładuje towar do kontenera morskiego, który podstawiany i odbierany jest przez samochód ciężarowy. Po załadunku ciężarówka zmierza do wybranego chińskiego portu, gdzie kontener przeładowany zostaje na statek, którym płynie do Europy. Po dotarciu do wskazanego portu przeznaczenia na terenie Unii Europejskiej towar trafia ze statku do składu, gdzie zostaje załadowany na samochód ciężarowy, który realizuje dostawę pod adres wskazany przez polską firmę zamawiającą towar z Chin.
Przeczytaj także:
Transport intermodalny – wady i zalety
Czemu konkretnie zawdzięcza swoją popularność transport intermodalny? Wady i zalety mogą być pomocne w udzieleniu odpowiedzi na to pytanie. Mocne strony transportu intermodalnego prezentują się następująco:
- mniejsze koszty przewozu, szczególnie na długich dystansach,
- dostępność transportu w miejscach, gdzie przewozy drogowe są niemożliwe lub nieopłacalne,
- szeroki zakres towarów, które mogą być przewożone przy użyciu transportu intermodalnego,
- zmniejszenie ruchu ciężarówek na drogach publicznych.
Jakie słabsze strony posiada transport intermodalny? Rodzaje ograniczeń tej formy przewozów dotyczą:
- dłuższego czasu tranzytu towarów. Jeśli na danym odcinku występuje połączenie drogowe, to z reguły ciężarówka znacznie szybciej przewiezie towar,
- znaczne wydatki związane z zakupem i obsługą infrastruktury załadowczej i wyładowczej.