Wymiary i rodzaje palet wykorzystywanych w transporcie

Najpopularniejszą platformą w transporcie drogowym jest paleta euro. Wymiary tej jednostki ładunkowej wykorzystywane są do projektowania przestrzeni ładunkowych ciężarówek, a także systemów magazynowych wysokiego składowania. Jednak w transporcie drogowym często spotykane są też inne palety. Rodzaje, parametry i zastosowanie poszczególnych jednostek ładunkowych przedstawiamy w tym artykule.

Jakie są rodzaje palet?

Według definicji palety to platformy przeznaczone do transportu i magazynowania towarów. W transporcie drogowym najczęściej spotykaną jednostką ładunkową jest paleta euro, choć wykorzystywane są także inne rodzaje. Standaryzowane wymiary palet euro pozwalają w pełni wykorzystać powierzchnie ładunkowe większości ciężarówek oraz pojemność regałów magazynowych wysokiego składowania.

Jakie są typy palet? Poza jednostkami ładunkowymi o parametrach euro w branży transportowej wyróżnia się także następujące rodzaje palet:

• półpalety euro,
• palety przemysłowe,
• palety chemiczne,
• palety koszowe gitterbox.

Sprawdź, jakie są wymiary palet wymienionych powyżej, czym charakteryzuje się każda z tych konstrukcji, a także, w jakich branżach znajdują zastosowanie wspomniane jednostki ładunkowe.

Standardowe palety euro

Omawiając rodzaje palet transportowych, nie sposób pominąć europalety (w skrócie EUR lub EUR 1), czyli wykonanej z drewna jednostki ładunkowej, która pojawiła się na europejskim rynku już w 1961 r. Czym różni się paleta euro od EPAL? Niczym, ponieważ są to tylko dwie różne nazwy tego samego rozwiązania ładunkowego, które charakteryzuje m.in. czterowejściowa konstrukcja, umożliwiająca załadunek lub rozładunek np. wózkiem widłowym z każdej ze stron.

Jednostki ładunkowe o oznaczeniu EUR oraz EPAL podlegają wymianie na całym świecie pod warunkiem, że znajdują się w dobrym stanie lub posiadają dopuszczalne uszkodzenia, takie jak sinizna (barwica) czy niewielkie pęknięcia lub obłupienia desek. Poważniejsze defekty uniemożliwiają wymianę europalet. Wtedy w zależności od skali uszkodzeń jednostka może zostać naprawiona lub przeznaczona do utylizacji.

Wymiary palety euro prezentują się następująco:

• 1200 mm – długość,

• 800 mm – szerokość,

• 144 mm – wysokość.

Warto mieć na uwadze, że wymiary palety euro to tylko jeden z warunków, jakie powinna spełniać certyfikowana jednostka ładunkowa. Pozostałe wymagania, które dotyczą palet oznaczonych symbolem EUR lub EPAL określają normy EN 13698-1 oraz UIC 435-2. Według wspomnianych regulacji każda drewniana, płaska europaleta ma składać się belek, desek i klocków o ściśle określonych wymiarach. Zrealizowanie wszystkich warunków produkcji zgodnie ze wspomnianymi normami pozwala na oznaczenie symbolami EUR oraz EPAL wsporników palety. Wymiary wynoszące 1200 × 800 mm przy braku spełnienia pozostałych wymogów pozwalają jedynie na klasyfikację palety jako jednorazowej.

Puste palety euro ważą ok. 25 kg. Pomimo niewielkiej masy charakteryzują się wysoką ładownością, która w zależności od warunków może wynosić:

• 1000 kg – nośność przy ładunku rozłożonym dowolnie,
• 1500 kg – nośność w przypadku ładunku rozłożonego równomiernie (nośność dynamiczna),
• 2000 kg – nośność dla ładunków jednorodnych, które rozłożono na palecie równomiernie na całej powierzchni,
• 4000 kg – nośność jednostek ładunkowych ułożonych w warstwy o równym poziomie na twardym podłożu.

Jak wysoka może być paleta? Jednostki ładunkowe wykonane w standardzie EUR/EPAL mają wysokość wynoszącą 144 mm. W specyfikacji nie wskazano jednak maksymalnej wysokości towarów przewożonych na tego typu paletach, więc podczas przygotowywania towaru do wysyłki należy zachować zdrowy rozsądek i pamiętać o stabilnym ułożeniu wszystkich elementów przesyłki. Warto też mieć na uwadze, że najwyższa standardowa wysokość przestrzeni ładunkowej na terenie Unii Europejskiej wynosi ok. 300 cm (naczepy typu mega). Zlecenia transportowe ciężarowe dotyczące przewozu towarów o wysokości powyżej 3 metrów mogą zatem wymagać otwartego lub specjalistycznego nadwozia oraz uzyskania stosownego pozwolenia.

Pozostałe palety euro

Nie tylko paleta euro o wymiarach standardowych może posiadać oznaczenie EUR. Symbolem tym mogą zostać oznaczone także półpalety (EUR 6) o wymiarach 800 × 600 mm. Tego typu jednostki ładunkowe o masie własnej wynoszącej 9,5 kg charakteryzują się nośnością do 500 kg. Pozostałe rodzaje palet euro to także jednostki EUR 3. Platformy o tym oznaczeniu charakteryzują się masą ok. 29 kg, a także posiadają inne niż paleta euro wymiary – 1000 × 1200 × 144 mm. Podobna do palet euro jest nośność dynamiczna, która w przypadku jednostek EUR 3 wynosi do 1500 kg.

Jednostki o oznaczeniu ISO lub EUR 2 to dość często spotykane w transporcie drogowym rodzaje palet ładunkowych. Ich popularne nazwy to angielka oraz paleta przemysłowa. Jednostki ładunkowe tego typu charakteryzują się masą własną 35 kg, wymiarami podstawy 1200 × 1000 mm i wysokością 162 mm, a ich maksymalna nośność dynamiczna wynosi zazwyczaj do 1250 kg. Palety przemysłowe ISO uchodzą za mniej wytrzymałe od standardowych europalet.

Przeczytaj także:

• DMC, czyli dopuszczalna masa całkowita. Wszystko, co musisz wiedzieć.

Palety chemiczne

Drewniane palety chemiczne oznaczane są symbolem CP (ang. chemical pallet) i służą m.in. do przewozu beczek, opakowań cylindrycznych i big-bagów. W przypadku jednostek ładunkowych stosowanych w przemyśle chemicznym warto zwrócić szczególną uwagę na rodzaje palet i ich wymiary. Przykładowo jednym z najpopularniejszych opakowań tego typu jest paleta CP1 wyposażona w trzy dolne płozy i przeznaczona do układania w stosy pudeł i opakowań typu big-bag. Nazwy i wymiary palet chemicznych prezentują się następująco:

• CP1 – paleta chemiczna o masie własnej 23 kg i wymiarach 1000 × 1200 × 138 mm, której maksymalna nośność dynamiczna wynosi 1190 kg.
• CP2 – wymiary palet chemicznych tego typu wynoszą 800 × 1200 × 141 mm, a masa własna to 17,5 kg. Nośność dynamiczna jednostki tego rodzaju to 1530 kg.
• CP3 – jednostka ładunkowa o wymiarach 1140 × 1140 × 138 mm, masie własnej 23,5 kg i nośności dynamicznej wynoszącej 1030 kg.
• CP4 – paleta chemiczna o masie własnej 23,5 kg i wymiarach 1100 × 1300 × 138 mm, której maksymalna nośność dynamiczna to 1580 kg.
• CP5 – opakowanie o wymiarach 760 × 1140 × 138 mm i masie własnej wynoszącej 16,5 kg. Nośność maksymalna tego typu palety chemicznej wynosi 1380 kg.
• CP6 – paleta o wymiarach 1100 × 1200 × 156 mm i masie wynoszącej 23,5 kg. Jej nośność dynamiczna to 1460 kg,
• CP7 – jednostka ładunkowa o masie 23 kg i wymiarach 1100 × 1300 × 156 mm. Nośność tego rodzaju palety chemicznej wynosi 1570 kg.
• CP8 – paleta chemiczna o wymiarach 1140 × 1140 × 156 mm, której masa własna wynosi 24 kg, a nośność dynamiczna to 1490 kg.
• CP9 – jednostka o wymiarach 1140 × 1140 × 156 mm i masie własnej 25 kg. Nośność maksymalna palety CP9 to 1020 kg.

Palety fumigowane

Klasyfikując rodzaje palet ze względu na materiał wykonania, warto zwrócić uwagę na to, że wszystkie wymienione powyżej opakowania produkowane są z drewna. Surowiec ten jest podatny na występowanie pleśni czy grzybów, a także pojawienie się różnego rodzaju szkodników, które mogą przenosić choroby szkodliwe dla ludzi, zwierząt i roślin. W przypadku stwierdzenia np. pleśni używana jednostka ładunkowa bezwzględnie musi zostać poddana utylizacji. Aby zapobiec podobnym sytuacjom, palety mogą zostać poddane fumigacji.

Fumigacja to proces wymagany podczas eksportu lub importu produktów z drewna o określonych parametrach poza teren Unii Europejskiej i Szwajcarii. Według międzynarodowej normy stosowanej pod nazwą ISPM 15 lub IPPC palety drewniane, które mają trafić na teren UE lub zostać z niego wywiezione należy poddać jednemu z trzech możliwych procesów fumigacji:

• Zabiegi termiczne HT z wykorzystaniem komory parowej bądź suszenia komorowego – palety muszą osiągnąć temperaturę rdzenia nie niższą niż 56 st. C, a następnie pozostać w tych warunkach temperaturowych bez przerwy przez co najmniej 30 minut.
• Zabiegi termiczne DH z wykorzystaniem grzania objętościowego (np. mikrofalowego) – palety muszą na całym przekroju osiągnąć temperaturę wynoszącą co najmniej 60 st. C i utrzymać ją przez okres trwający nie mniej niż jedną minutę. Wspomniana wartość temperatury musi zostać osiągnięta nie później niż w ciągu 30 minut od rozpoczęcia procesu.
• Zabiegi MB z wykorzystaniem bromku metylu – w tej metodzie palety drewniane wprowadzane są do szczelnej komory o określonych warunkach temperaturowych, a następnie poddawane są przez wskazany czas ekspozycji na określone stężenie gazu zawierającego bromek metylu w celu osiągnięcia założonego współczynnika CT (iloczyn stężenia środka chemicznego i czasu ekspozycji). Dla przykładu, w przypadku panującej w komorze temperatury o wysokości powyżej 21 st. C. współczynnik CT musi wynosić 650 przez co najmniej 24 godziny. 

Palety drewniane poddane fumigacji otrzymują stosowną pieczęć ISPM, która umieszczona jestna jej dwóch przeciwległych końcach. Oznaczenie składa się logo IPPC w postaci kłosa, a następnie wskazane są: kraj producenta palety, rodzaj przeprowadzonej fumigacji (HT, DH lub MB) i kod producenta. Podejmując zlecenia na eksport lub import towarów z UE np. z giełdy transportowej, warto upewnić się, czy palety, na które załadowano towar, zostały poddane fumigacji i mają stosowne oznaczenia. W przeciwnym wypadku podczas kontroli celnej samochód może nie zostać wpuszczony na terytorium państwa trzeciego (np. do Wielkiej Brytanii).

Przeczytaj także:

• Jak prawidłowo rozmieścić ładunek na naczepie?

Palety koszowe gitterbox

W transporcie drogowym towarów wykorzystywane są nie tylko płaskie palety. Klasyfikując rodzaje palet ze względu na konstrukcję, warto zwrócić uwagę na gitterbox, czyli metalowy i malowany proszkowo pojemnik używany do transportu i magazynowania towarów m.in. w branży motoryzacyjnej, budowlanej czy elektronicznej. Konstrukcja opakowania gitterbox z wyglądu przypomina klatkę, która zabezpiecza przewożone produkty przed uszkodzeniem. 

Jednostki ładunkowe typu gitterbox występują w różnych rozmiarach, lecz najczęściej spotykane są modele zgodne z normą UIC 435-3, które umożliwiają sztaplowanie  (układanie) aż do 3 warstw. Wymiary podstawy gitterboxa spełniającego wspomnianą normę to 1240 × 835 mm, a wysokość tych jednostek opakowaniowych wynosi zazwyczaj od 500 do 970 mm. Masa własna opakowania o wysokości 970 mm wynosi ok. 70 kg, a maksymalna nośność dynamiczna to ok. 1500 kg.